شهر تاریخی و شگفت انگیز افسوس

شهر تاریخی و شگفت انگیز افسوس (Ephesus) یک شهر باستانی و یونانی است. این شهر در ۳ کیلومتری جنوب غربی سلچوک واقع شده و هم اکنونی بخشی از استان ازمیر است. شهر تاریخی افسوس در دوران یونان کلاسیک به عنوان یکی از ۱۲ شهر ایونیا به شمار می آمد. رشد این شهر در سال ۱۲۹ قبل از میلاد و پس از سلطه جمهوری روم بود و به عنوان یکی از مهمترین جاهای دیدنی ازمیر نیز به حساب می آید.

معرفی شهر تاریخی و شگفت انگیز افسوس (Ephesus)

افسوس (Ephesus) بنایی است با تمدن ۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح و دوران نو سنگی که در ترکیه واقع شده است. افسوس جمعیتی بیش از ۲۵۰ هزار نفر را در قرن ۱ قبل از میلاد در خود جای میداد که دومین شهر بزرگ جهان در زمان خود بوده است.

این شهر آرتمیس را که یکی از عجایب ۷ گانه جهان باستان به شمار میرود را در خود جای داده بود که در سال ۴۰۱ پس از میلاد توسط (John Chrysostom) از بین رفت.

کشف بسیاری از اسناد مربوط به مسیحیت و مذاهب پیشین، «افسوس» را در زمره مهم ترین بقایای تاریخی قرار داده‌ است. آثار باقی مانده از این بنای زیبا امروزه در ۵۰ کیلومتری جنوب شهر ازمیر و ۲۰ کیلومتری کوش آداسی (Kuşadası) در نزدیکی شهرکی بنام سلجوق (Selçuk) قرار دارد و هر سال گردشگران زیادی را به سوی خود جلب می‌کنند.

افسوس در سال ۲۰۱۵ به ثبت یونسکو رسید و یکی از مکان های میراث جهانی یونسکو در ترکیه است. بسیاری از سازه ‌هایی که اکنون در این شهر باقی مانده مربوط به همان دوره یونانی ‌ها است. همچنین این شهر زادگاه پولس و یوحنای قدیس است.

تاریخچه شهر افسوس (Ephesus)

برای کاوش در مورد تاریخچه این شهر باستانی باید به سراغ کارانیان و لیدیان برویم که می توان آن ها را اولین ساکنان منطقه افسوس نامید.

نام اصلی افسوس قبل از یونانی ها آپاشام بوده و قدمت آن به پنج هزار سال پیش می‌رسد. آپاشام محل سکونت مردم کارانیان و لیدیان بوده است. بعدها با ورود یونانی ها در قرن یازدهم پیش از میلاد مسیح، نام این شهر به افسوس تغییر کرد.

افسوس کاملا رو به دریا بنا شده است. برخی از کارشناسان بر این اعتقاد دارند که در ابتدا این بنا به عنوان یک دژ و قلعه ساخته شده بوده که احتمالا حکم حفاظت داشته است.

از قرن یازدهم قبل از میلاد، شهر افسوس به یک منطقه هلنی تبدیل شد زیرا یونانی های لونیان در آن زمان به این منطقه آمدند و در آن سکونت کردند. این شهر که به دریا راه داشت و همین موضوع موقعیت آن را بسیار خوب می کرد، در زمان گذشته مرکز بازرگانی و رفت و آمد تاجران کشورهای مختلف شده بود.

از قرن اول و دوم بعد از میلاد مسیح، همین دلایل و موقعیت خوب این شهر باعث شد که شهر روز به روز پیشرفت کند، تا جایی که پس از حکومت الکساندریا، افسوس به بزرگ ترین شهر در شرق تبدیل شد.

سنت پل، شهر افسوس را در دومین ماموریت خود به عنوان مکانی انتخاب کرد که در آن فعالیت های خودش را داشته باشد و در آن زمان که شهر جمعیتی بیش از ۲۰۰ هزار نفر داشت، سه سال را در آن گذراند.

کلیسای جامع شهر در سال های بعد به سنت جان اختصاص یافت که در زمان بیزانس، این شهر و این کلیسا یکی از اصلی ترین مقصدهای زیارتی در آسیای صغیر محسوب می شد.

در سال ۲۶۳ میلادی، زمانی که گت ها (یکی از اقوام آلمانی) شهر را در یکی از حملات مقدماتی خود نابود کردند، افسوس شروع به افول کرد و اهمیت و اندازه آن به تدریج از بین رفت. با این حال، در قرن پنجم، شهر هنوز هم بسیار مهم بود که سومین گردهمایی مجمع عمومی (در سال ۴۳۱ بعد از میلاد) در آن برگزار گردد. بعدها دوباره این شهر به خاطر حملات مغول ها و بعدتر به خاطر جنگی که بین سلجوقیه و عثمانی صورت گرفت، رو به نابودی رفت.

موزه باستان شناسی افسوس (EFES MÜZESİ)

موزه باستان شناسی افسوس که همان ویرانه ‌های شهر تاریخی افسوس در نزدیکی سلجوک است یکی از بهترین موزه های ترکیه و از بزرگ ‌ترین مجموعه ‌های تاریخی باقیمانده از دوران یونانیان است.

در ویرانه‌ های شهر افسوس بناهای متعددی از جمله سالن‌های نمایش، سالن مسابقات، حمام‌ ها و بسیاری از آثار باستانی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

هزینه و ساعات بازدید از موزه افسوس

این موزه همه روزه باز است و گیشه های بلیط فروشی نیم ساعت قبل از زمان تعیین شده درهای خود را بر روی بازدید کنندگان می بندند. همچنین هزینه بازدید از این موزه ۲۵ لیر است.

• در بهار و تابستان از ساعت ۸ الی ۱۹
• اواخر پاییز و زمستان ۸:۳۰ تا ۱۷

جاذبه های گردشگری شهر افسوس

آنچه که از این شهر باقی مانده تعدادی ساختمان و بنا است که هر کدام برای خود داستان ‌هایی دارند. در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر افسوس پرداخته ایم:

• ورزشگاه ودیوس و استادیوم (Gymnasium of Vedius and Stadium)
• کلیسای مریم مقدس (Church of the Virgin Mary)
• حمام ها و میدان ورولانوس (Square of Verulanus and Great Baths)
• آرکادیان (Arkadiane)
• تئاتر بزرگ (Great Theatre)
• خیابان ماربل (Marble Street)
• کتابخانه سلسوس (Library of Celsus)
• خیابان کورتیس (Curetes Street)
• دروازه مگنزیان (Magnesian Ephesus)
• معبد هادریان (Temple of Hadrian)

ورزشگاه ودیوس و استادیوم (Gymnasium of Vedius and Stadium)

در سمت چپ شهر افسوس ورزشگاه ودیوس واقع شده است که جایگاه تماشاگران آن بر روی یک تپه به صورت پلکانی ساخته شده است.

در این مکان می‌توانید بقایای پالستر (Palestra) را ببینید که متعلق به یک سالن کُشتی در دوران رومی‌ها بوده است. این بنا یک ساختمان مستطیل‌شکل بزرگ است و یک حیاط میانی دارد که با اتاق‌های متعددی احاطه شده است که محل استقرار ورزشکاران بوده است.

در ضلع شرقی این بنا، آجرهایی با نمای مرمر جلوه‌ای از شکوه گذشته این ورزشگاه را به نمایش می‌گذارد. در صد متری این بنا استادیوم قرار دارد که میدان نبرد ورزشکاران بوده است. در ضلع جنوبی استادیوم ردیف پلکانی صندلی‌ های سنگی تماشاچیان را می‌بینید.

کلیسای مریم مقدس (Church of the Virgin Mary)

در صدمتری ورزشگاه کلیسای مریم مقدس قرار دارد که ارتفاعی حدود ۲۶۰ متر دارد. این بنا در ابتدا یک مرکز آموزشی و تحقیقاتی بوده است و سپس کاربری آن به کلیسا تغییر کرده است. همچنین در قرن چهارم میلادی یک قصر مجهز نیز به آن اضافه شده است.

حمام ها و میدان ورولانوس (Square of Verulanus and Great Baths)

در قسمت شرقی ورزشگاه ودیوس مجموعه وسیعی از بناهای مختلف وجود دارد. در نزدیکی ورزشگاه، میدان ورولانوس قرار گرفته که محوطه ای برای تمرین ورزشکاران بوده است. در بیرون آن نیز (Harbor Gymnasium) قرار دارد که تاریخش به اوایل امپراطوری می رسد. در خارج از این مجموعه حمام های بزرگ یا حمام های (Harbor) قرار گرفته است که تاریخ آن به بعد از قرن دوم میلاد می رسد.

آرکادیان (Arkadiane)

خیابان زیبای آرکادیان در غرب حمام های افسوس قرار دارد و در سوی دیگر به تماشاخانه‌ بزرگ می‌رسد. این خیابان به دستور آرکادیوس (اولین امپراتور روم شرقی) ساخته شده و دروازه‌ بزرگ و زیبای آن تاثیر شگرفی در پیشرفت افسوس داشته است.

تئاتر بزرگ (Great Theatre)

تئاتر بزرگ افسوس با گنجایش ۲۵ هزار تماشاچی یکی از زیباترین جاذبه های شهر تاریخی و شگفت انگیز افسوس است. این بنا در دوران فرمانروایی کلادیوس آغاز شد و در عصر تراجان به پایان رسید.

با گذشت چندین قرن از ساخت این بنا، تقریبا وضعیت خوبی دارد. در ردیف بالایی جایگاه تماشاچیان می‌توانید چشم‌ انداز زیبایی را از بندر قدیمی افسوس ببینید.

خیابان ماربل (مرمر) (Marble Street)

ماربل به معنای مرمر است و کفپوش این خیابان از جنس سنگ مرمر است. خیابان ماربل بین دروازه‌ کوریسوس و کتابخانه‌ سلسوس (Library of Celsus) کشیده شده است. این خیابان در گذشته با طاق‌ هایی پوشیده شده بود و مجسمه هایی زیبا زینت ‌بخش آن بوده ‌اند.

کتابخانه سلسوس (Library of Celsus)

کتابخانه‌ سلسوس از زیباترین و درخشان ‌ترین بناهای محوطه‌ تاریخی افسوس است که در سال ۱۲۵ میلادی به دست ژولیوس آکویلا سلسیوس برای بزرگداشت پدرش ساخته شد. این کتابخانه در دوران باستان، ساختمانی سه ‌طبقه از جنس سنگ مرمر بوده است.

فرورفتگی ‌های مستطیلی دیوارهای پشتی این بنا محلی برای قرار دادن کتاب‌ ها بوده ‌اند. بر فرورفتگی ‌های نمای این بنا مجسمه‌های مرمر بزرگی دیده می‌شوند که جذابیتی خیره ‌کننده دارند.

خیابان کورتیس (Curetes Street)

این خیابان با سنگفرش مرمر در میان ساختمان های عمومی زیادی قرار دارد و از سمت لاور آگورا به طرف (Upper Agora) کشیده شده است. دروازه‌ پروپیلایون (Propylaion Gate) از زیباترین بناهای این خیابان و متعلق به قرن دوم میلادی است. در شرق پروپیلایون، اوکتاگون (Octagon) قرار دارد که یک آرامگاه تاریخی با نمایی هشت ضلعی است.

دروازه مگنزیان (Magnesian Ephesus)

این دروازه در انتهای شرقی خیابان اصلی افسوس قرار دارد. یک ساختمان رومی دایره ‌ای‌ شکل نیز در این خیابان قرار دارد که در دوران روم شرقی با اضافه‌ شدن یک محراب و یک ایوان به کلیسا تبدیل شد.

معبد هادریان (Temple of Hadrian)

بالای تپه افسوس مجموعه ‌ای از ساختمان ‌های تراس ‌دار قرار دارد که درست رو به ‌روی این ساختمان ‌ها معبد هادریان واقع شده که برای بزرگداشت امپراتور هادریان ساخته شده است. پشت این ساختمان نیز حمام های اسکولاستیکا قرار دارند که در قرن دوم میلادی ساخته شده‌ اند.

شهر افسوس بر روی نقشه

همان طور که پیش تر گفتیم آثار باقی مانده از این بنای زیبا امروزه در ۵۰ کیلومتری جنوب شهر ازمیر و ۲۰ کیلومتری کوش آداسی (Kuşadası) در نزدیکی شهرکی بنام سلجوق (Selçuk) قرار دارد.