مسجد سلطان احمد (Sultan Ahmed Mosque) یا مسجد آبی، مسجدی تاریخی است که در شهر استانبول واقع شده است. این مسجد در قسمت اروپایی استانبول و نزدیک به جاهای دیدنی استانبول مثل کاخ توپکاپی، موزه باستان شناسی استانبول که یکی از بهترین موزه های استانبول است، بازار بزرگ استانبول و مسجد ایاصوفیه استانبول قرار گرفته است. همچنین مسجد سلطان احمد در ۱/۵ کیلومتری دانشگاه استانبول (Istanbul University) واقع شده که یکی از دانشگاه های برتر ترکیه است.
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
- آشنایی با مسجد آبی
- معماری مسجد آبی چکونه است؟
- تاریخچه (The Blue Mosque)
- چرا به مسجد سلطان احمد مسجد آبی نیز گفته می شود؟
- ورودی های (Sultan Ahmed Mosque)
- جاذبه های دیدنی مسجد سلطان احمد
- چگونه به مسجد سلطان احمد برویم؟
- بازدید و قیمت ورودی مسجد آبی
- دسترسی به مسجد آبی – Sultan Ahmed Mosque
آشنایی با مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی
بی‌شک یکی از زیباترین و با شکوه ترین بناهای ترکیه، مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی است که به دستور سلطان احمد اول ساخته شده و به نام همین سلطان شناخته می شود. مسجد سلطان احمد یک ویژگی متمایز دیگر هم دارد و آن وجود ۶ مناره در مسجد است؛ به طوری که سلطان احمد اولین مسجدی است که با ۶ مناره در ترکیه بنا شد.
نمای خارجی و فوق العاده این مسجد شامل ۵ گنبد، با آرایشی آبشارگونه است که هشت گنبد کوچک تر در اطراف آن به چشم می‌خورد. فضای داخلی مسجد سلطان احمد بسیار وسیع است و حیاطی نیز به همین وسعت در خارج از بنا دیده می‌شود. دور تا دور حیاط نیز رواق های بسیاری به چشم می‌خورد که به صورت قرینه ساخته شده اند. اگر در اطراف این مسجد گشتی بزنید مقبره سلطان احمد را در قسمت شمالی ساختمان و درست رو به روی پارکی به همین نام خواهید دید.
قسمت غرب مسجد را با نام مسجد کبود می‌شناسند چرا که در نقاشی های طرح داخلی از رنگ آبی استفاده زیادی شده است. با این وجود، این نقاشی داخل مسجد بخشی از دکور داخلی اصلی نبوده و امروزه آن را از دکور داخلی حذف کرده اند؛ بنابراین دکور داخلی مسجد دیگر منحصراً آبی رنگ نیست.
ساختار اصلی مسجد تقریباً شبیه مکعب است که طول و عرض آن ۵۳ و ۵۱ است. جالب آن که مسجد آبی هنوز هم کاربری خود را حفظ کرده و علاوه بر گردشگران، روزانه در نوبت های صبح، ظهر و شب پذیرای نمازگزاران و مسلمانان است. جهت گیری مسجد به گونه ای است که وقتی مسلمانان نماز به پا می‌کنند، رو به سمت مکه داشته باشند و محراب در مقابل آن ها قرار داشته باشد.
جالب است بدانید که موزه فرش استانبول که وابسته به اداره کل اوقاف است، در بخش هونکار (Hünkar) مسجد سلطان احمد استانبول قرار دارد.
معماری مسجد آبی چکونه است؟
مسجد آبی یکی از زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی است. گنبدهای آبشاری، تقارن زیبا و طاق های پی در پی، مناره های آن و کاشی های آبی درون مسجد، از هر لحاظ خاص و منحصر به فرد هستند. البته طراحی و معماری این سازه مذهبی به صورت ترکیبی است و با یک بررسی مختصر متوجه خواهید شد که عناصر معماری اسلامی نیز در آن وجود دارد و همچنین از طراحی سازه‌ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده است.
معماری مسجد سلطان احمد را هنرمندی به نام محمد آقا صدفکار (Sedefkâr Mehmed Ağa) به عهده داشت. او که شاگرد معمار سینان بود، ایده های هنرمندانه استادش را با استعداد خود ترکیب کرد و برای ساخت مسجدی وسیع و باشکوه دست به کار شد.
مسجد سلطان احمد به عمد در مقابل موزه و مسجد ایا صوفیه ساخته شده تا نشان دهد که معماران عثمانی و مسلمان می توانند رقبای سرسختی برای اجداد مسیحی خود باشند. با این وجود، معمار نتوانسته قبه هایی بزرگتر از قبه عمارت ایا صوفیه بسازد و به همین دلیل تلاش کرده با تنظیم دقیق موقعیت قبه ها، شبه قبه ها و مناره ها جلوه ای زیبا را پدیدآورد.
تاریخچه مسجد آبی استانبول (The Blue Mosque)
این مسجد طی سال های ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۹ به دستور سلطان احمد اول با ۶ مناره بنا شد و به همین دلیل پس از مرگ وی مسجد را مسجد سلطان احمد نامیدند و وی در همین مسجد دفن شده است. این مسجد در قدیمی ترین بخش استانبول واقع شده است. همچنین جالب است بدانید شهر استانبول در زمان امپراتوری عثمانی طی سالهای ۱۴۵۳ تا ۱۹۲۳ پایتخت این کشور بوده است.
این مسجد در نزدیکی هیپودروم قسطنطنیه واقع شده است و تا کلیسای بزرگ مسیحیان با نام امروزی موزه ایاصوفیه فاصله اندکی دارد.
چرا به مسجد سلطان احمد مسجد آبی نیز گفته می شود؟
در خصوص علت نام گذاری آن به مسجد آبی دو روایت وجود دارد. نخستین مورد که رایج تر است، دلیل آن را کاشی های آبی رنگ داخل مسجد می گوید. دومین روایت هم مربوط به ملوانانی است که در دریای مرمره از کشتی های خود انعکاس آب را بر روی مسجد می دیدند و به همین دلیل نیز آن را مسجد آبی نام نهادند.
ورودی های مسجد سلطان احمد (Sultan Ahmed Mosque)
مسجد سلطان احمد (مسجد آبی) چندین ورودی دارد که اصلی ترین ورودی مسجد در قسمت شمال غربی آن قرار دارد. ورودی اصلی مسجد عظمت چشم گیر و مقرنس‌کاری های جذاب طاق ورودی برای لحظاتی شما را مبهوت خواهند کرد. اگر بخواهید از ورودی شمال غربی به داخل مجموعه راه یابید ردیفی از میله های آهنی در بالای ورودی قرار دارند که توجه تان را جلب خواهند کرد.
بنا به گفته ها تنها شخصی که اجازه داشت سوار بر اسب وارد این مسجد شود سلطان احمد اول بود؛ اما جایگاه امپراتوری، آداب ورود به مسجد و خانه خدا را تغییر نمی داد. معمارهای مسجد آبی این میله های آویزان و آهنی را به این دلیل در قسمت ورودی تعبیه کرده بودند تا سلطان به هنگام ورود سر خم کند و با رنگی از تواضع و خشوع وارد مسجد شود.
اگر بخواهید از میدان سلطان احمد (یا هیپودروم سابق) به مسجد آبی بروید، سه ورودی مختلف پیش روی شماست. البته این تمام ورودی های مسجد نیست و در بخش شمال شرقی مجموعه نیز سه در دیگر را خواهید دید. شمالی ترین در این بخش شما را به سوی مدرسه و مقبره سلطان احمد هدایت می کند، در حالی که دو در دیگر به مکان دارالفنون، نخستین دانشگاه عثمانی راه می یابند.
جاذبه های دیدنی مسجد سلطان احمد
- حیاط مسجد؛ سراسر حیاط مسجد سالطان احمد با رواق هایی هم شکل و ۲۶ ستون احاطه شده است.
- مناره های مسجد سلطان احمد؛ نخستین باری که مسجدی با ۶ مناره در ترکیه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود.
- شبستان مسجد؛ بخش پایینی ستون ها با کاشی های سنتی و طرح و نگارهای زیبا بیشتر به چشم می خورند.
- پنجره های رنگی و سقف با شکوه مسجد آبی؛ در مسجد بایستید و به آرامی چرخی بزنید و ۲۶۰ پنجره اُرُسی (نوعی پنجره مشبک) و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا کنید.
- محراب مسجد؛ به زیبایی تمام از مرمر سفید تراشیده شده تشکیل شده و شکوه آن در قسمت بالا با طاقچه هایی پی در پی و آبشاری تکمیل شده است.
- لوسترهای مسجد؛ بر روی این لوسترها از تخم های شترمرغ استفاده می کردند که دافع عنکبوت بوده و از بسته شدن تار عنکبوت جلوگیری می کرد.
- غرفه پادشاهی؛ در گوشه جنوب شرقی مسجد، می توانید غرفه پادشاهی و مخصوص سلطان احمد را پیدا کنید.
- خوشنویسی های مسجد آبی؛ خوشنویسی های داخل مسجد برگرفته از آیات قرآن هستند و اثری از سید کاظم گُبَری، یکی از بهترین خوش نویسان قرن هفدهم هستند.
- شیشه های رنگی و کاشی کاری مسجد؛ در پروژه بازسازی سال ۲۰۱۴ مسجد آبی، تعداد کاشی های این مسجد بی نظیر شمرده شده و تعداد آن ۲۳ هزار قطعه برآورد شد.
چگونه به مسجد سلطان احمد برویم؟
هنگام بازدید از این مسجد باید پوشش مناسبی داشته باشید.
- با استفاده از تراموا خط (T1 Kabataş-Bağcılar Tramvay Line) می توانید به مسجد بروید.
- با استفاده از خطوط اتوبوس (TB1 SULTANAHMET-DOLMABAHÇE-SULTANAHMET) و (TB2 SULTANAHMET-ÇAMLICA-SULTANAHMET) نیز می توانید به مسجد آبی برسید.
بازدید و قیمت ورودی مسجد سلطان احمد
بازدید از مسجد سلطان احمد استانبول هزینه ورودی ندارد و رایگان است. در این جا ۵ وعده در روز نماز خوانده می شود. در مدت زمان اقامه نماز درب های مسجد برای حضور بازدیدکنندگان بسته است. مورد بعدی این‌که غیر مسلمانان باید از درب غربی استفاده کنند. اغلب مساجد ترکیه روز جمعه به دلیل برگزاری نماز جمعه تا ساعت ۱۴ بسته هستند. بعد از این ساعت می‌توانید از این مساجد بازدید کنید.
اگر نظر و یا تجربه ای در مورد موضوع این مقاله دارید، لطفا با همه به اشتراک بگذارید.