نیروگاه اتمی آککویو ترکیه (Akkuyu)

اولین نیروگاه اتمی ترکیه

یکی از بزرگترین تکنولوژی‌های موجود در کشورهای توسعه‌یافته و یا در حال توسعه، انرژی اتمی و استفاده از آن است. کشور ترکیه نیز به عنوان یک کشور پیشرفته تصمیم بر اختصاص هزینه و زمان بر روی این تکنولوژی گرفته است تا بتواند علاوه بر فعالیت در زمینه هایی همچون ساخت بزرگترین رصدخانه ترکیه و اروپا در این زمینه نیز خود را به حد کشورهای پیشرفته برساند. اولین اقدام ترکیه در زمینه انرژی اتمی، افتتاح اولین نیروگاه اتمی تحت عنوان نیروگاه اتمی آککویو در این کشور است. نیروگاه اتمی آککویو به عنوان اولین نیروگاه اتمی در ترکیه است که در این مقاله جزئیات مربوط به این پروژه را بررسی خواهیم کرد.

همکاری روسیه و ترکیه

در سال ۲۰۱۰ با امضای توافقی بین دولت روسیه و دولت ترکیه، تاسیس ۴ رآکتور هسته در این پروژه تصویب شد که با همکاری این دو کشور در ترکیه ساخته شود. در سال ۲۰۱۵ با حضور وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه و رئیس شرکت دولتی اتمی روساتم روسیه (ROSATOM) مناقصه واگذاری ساخت این نیروگاه برگزار شد و شرکت جنگیر هلدینگ با مبلغ ۳۹۴ میلیون دلار برنده این مناقطه شد و در همان سال ساخت نیروگاه اتمی آککویو آغاز به کار کرد. در سال ۲۰۱۷،‌ در جلسه ملاقات بین رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان و رئیس جمهور روسیه،‌ ولادمیر پوتین،‌ اعلام کردند که اولین رآکتور این نیروگاه در سال ۲۰۲۳ به بهره‌بردای خواهد رسید.

نوع راکتورهای مورد استفاده

نیروگاه اتمی آککویو مجهز به رآکتورهای مدل VVER-۱۲۰۰ ساخت روسیه خواهد بود. این رآکتور که توسط کشورهای دیگری مانند چین و بلغارستان نیز استفاده می شود، دارای آخرین تکنولوژی روسی از نظر امنیت در مورد مواد رادیواکتیو است. عمر مفید این راکتورها نیز ۵۰ سال خواهد بود و نوع تولید انرژی آن نیز راکتور انرژی آبی-آبی است. فرق عمده بین این راکتور و سایر راکتورهای روسی، مولد بخار افقی تعبیه شده و همچنین سوخت هسته‌ای شش ضلعی آن است. نفوذناپذیری به قسمت‌های پایین در مخازن تحت فشار و ظرفیت فشار بالای مایع خنک کننده نیز جزو ویژگی‌های مهم در این نوع راکتورها هستند.

امنیت نیروگاه اتمی آککویو و تاثیر آن بر طبیعت

طبق اعلام وزارت نیروی ترکیه،‌ استاندارد نیروگاه اتمی آک کویو مربوط به سال ۱۹۷۷ است ولی بعد از حوادث اتفاق افتاده در نیروگاه‌های چرنوبیل، فوکوشیما و سایر نیروگاه‌ها، این استاندارد دوباره در سال ۲۰۱۳ بروزرسانی شده است. طبق اعلام وزارت این نیروگاه از نظر امنیتی هیچ نقطه ای برای نشت مواد رادیواکتیو ندارد. همچنین تکنولوژی‌های استفاده شده در آن نگرانی‌های موجود در مورد تاثیر آن بر طبیعت موجود در اطراف را به صفر می رساند و هیچ ضرری به طبیعت موجود در منطقه نخواهد داشت.

مخالفت‌ها با ساخت نیروگاه اتمی آککویو

در سال ۲۰۱۷، در حین مذاکرات ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا، پارلمان اتحادیه اروپا اعلام کرد که نیروگاه اتمی آککویو ممکن است مانع ورود ترکیه به اتحادیه اروپا بشود. برای همین برنامه تعطیلی این پروژه نوشته شد اما حزب عدالت و توسعه که حاکم بر ریاست جمهوری است، مانع این کار شد و پروژه ادامه یافت. همچنین از ابتدای ساخت پروژه از سال ۲۰۱۵، بسیاری از طرفداران محیط زیست مخالفت خود را با این پروژه اعلام کردند و مدعی شدند نیروی هسته‌ای باعث تخریب محیط زیست و بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیری در سلامت ساکنین منطقه می شود. حتی با تظاهرات در مقابل محل ساخت نیروگاه، درب اصلی را با زنجیر بستند که بعد از دخالت پلیس درب ورودی دوباره باز شد.

میزان انرژی تولیدی

نیروگاه اتمی آککویو به عنوان بزرگترین منبع تولید انرژی الکتریکی در ترکیه خواهد بود. ۴ راکتور که هر کدام از آنها توان تولید ۱۲۰۰ مگاوات نیروی الکتریکی را دارند که در مجموع ۴۸۰۰ مگاوات تولید خواهد شد. با این حساب در سال ۲۰۲۶ و با شروع به کار تمام راکتورها، میزان ۳۵ میلیارد کیلووات ساعت انرژی الکتریکی در این مجموعه تولید خواهد شد که با احتساب افزایش مصرف سالانه انرژی الکتریکی در ترکیه، این نیروگاه در سال ۲۰۲۶ قادر خواهد بود ۷/۷ درصد کل انرژی الکتریکی مصرفی در این کشور را تولید کند.

قرارداد شراکت و بخش خصوصی نیروگاه اتمی آک کویو

طی قرارداد دولت ترکیه با دولت روسیه، ۵۱ درصد سهام این نیروگاه متعلق به سهامداران کشور روسیه و ۴۹ مابقی در اختیار ترکیه خواهد بود که دولت ترکیه آن را در اختیار سهامداران قرار خواهد داد. همچنین طبق قرارداد امضا شده توسط دولت ترکیه، ۷۰ درصد انرژی تولیدی از راکتورهای اول و دوم و ۳۰ درصد انرژی تولیدی توسط راکتورهای سوم و چهارم به طور تضمینی از طرف دولت خریداری خواهد شد. قیمت هرکیلووات ساعت خریداری شده از طرف دولت نیز حداقل ۱۲/۳۵ دلار و حداکثر ۱۵/۳۳ دلار خواهد بود که این مبلغ به شرکت‌های سهام این نیروگاه به طور تضمینی پرداخت خواهد شد. بر اساس این قیمت‌ها و قیمتی که هم اکنون دولت نیروی الکتریکی را در اختیار شهروندان قرار می دهد، احتمال ارزان شدن قیمت مصرف انرژی الکتریکی برای شهروندان تا حدودی تخمین زده می شود که این امر بستگی به شرایط اقتصادی کشور در سالها آینده و همچنین قیمت خرید از شرکت‌ها را دارد.

محل نیروگاه و اشتغال زایی

نیروگاه اتمی آککویو، در شهر مرسین که یکی از بهترین شهرهای ترکیه برای زندگی است و در کناره دریای سفید، شهرستان گلنار و در محله بویوک‌اجلی که به منطقه آککویو نیز شهرت دارد در درست ساخت است. البته حواشی زیادی در مورد محل ساخت این نیروگاه به وجود آمد که مهمترین آنها ادعادی زلزله‌خیز بودن منطقه و احتمال نشست زمین به دلیل نزدیک بودن به حوزه آبگیر بود اما مهندسین روسی و ترکی این محل را بدون نقص اعلام کردند. در این نیروگاه در حدود ۸۸۶ الی ۹۶۲۰ نفر در مرحله ساخت، و تا تعداد ۳۳۶۰ نفر نیز پس از شروع به کار این نیروگاه مشغول به کار خواهند شد که از نظر اشتغال زایی نیز اهمیت دارد.