قهوه ترک

Türk Kahvesi

شاید یکی از تاثیرگذارترین سنت‌های فرهنگ ترک در جهان، قهوه ترک یا همان Türk Kahvesi باشد. مکانی که قهوه در قرن‌های اخیر در بین فرهنگ و زندگی ترک‌ها برای خود گرفته است، انکار پذیر نیست و توانسته در جهان خود را به عنوان یک برند جا بیاندازد. در همه گوشه‌های جهان قهوه ترک سرو می شود و جزو بهترین متدهای دم کردن قهوه به شمار می رود. در این مقاله نیز پیرامون تاریخ و نحوه تهیه قهوه ترک بحث خواهیم کرد.

تاریخچه ورود قهوه به ترکیه

تئوری‌های زیادی در مورد چگونگی ورود قهوه به ترکیه وجود دارد اما قوی‌ترین نظریه ورود آن در سال ۱۵۱۷ و در زمان سلطان سلیمان قانونی است. سفیر امپراطوری عثمان در یمن که اوزدمیر پاشا (Özdemir Paşa) نیز نام داشت، بسیار از خوردن قهوه لذت می برد. برای همین پس از بازگشت به دربار عثمانی مقدار زیادی قهوه همراه خود آورد و برای اولین بار قهوه را وارد ترکیه و دربار عثمانی کرد. به سرعت قهوه در بین درباریان مشهور شد و پس از آن نیز به دست مردم عادی نیز رسید و جزوی از زندگی روزمره ترک‌ها شد. حتی تا جایی این مسئله در دربار عثمانی جا افتاد که درجه مامور قهوه (Kahveci Başı) به مقامی رسمی تبدیل شد. پس از این نیز مکان‌هایی در سراسر عثمانی تحت عنوان «قهوه‌خانه» به وجود آمد که محل خوردن قهوه و تفریح شد و بسیاری از مردان عثمانی را به خود جذب کرد.

قهوه در فرهنگ ترک‌ها

پس از ورود و گسترش قهوه، عادت ها و رسوم جالب مردم ترکیه در مورد قهوه بسیار زیاد شد. امروزه نیز اگر به خانه یک ترک بروید، اولین مسئله تعارف به قهوه خوردن خواهد بود. حتی یکی از قوی‌ترین سنت‌های مربوط به قهوه، استفاده حتمی از آن در مراسم خواستگاری است که در آن عروس می بایست برای داماد و خانواده‌اش قهوه دم کند. حتی فال قهوه نیز برای اولین بار توسط ترک‌ها کشف شد و امروزه نیز در بسیاری از نقاط جهان به آن معتقد هستند.

حتی یکی از بزرگترین تاثیرات قهوه در فرهنگ ترک‌ها، ورود آن به صبحانه های ترکیه است. به صبحانه در ترکی Kahvaltı گفته می شود که دارای معنی قبل از قهوه است. طبق عادت‌ها ترک‌ها حتما در صبحانه از قهوه استفاده می کنند زیرا معتقدند باعث افزایش انرژی و عدم گرسنگی زیاد در طول روز می شود. حتی تا اوایل قرن بیستم میلادی نیز برای صبحانه فقط از قهوه استفاده می کردند و سایر خوراکی‌ها برای خالی ننوشیدن قهوه استفاده می شد و اهمیت زیادی نداشت.

آیا در ترکیه قهوه کاشت می شود؟

منظور از کلمه «قهوه ‌ترک»،‌ قهوه کاشته شده در ترکیه نیست، بلکه منظور از آن نوع دم کردن و سرو کردن آن است. ترکیه به دلیل داشتن آب و هوایی متفاوت با آب و هوایی که گیاه قهوه می تواند در آن رشد کند، دارای مزارع کشت قهوه نیست. انواع قهوه‌های مورد استفاده در قهوه ‌ترک به صورت دانه‌های آسیاب نشده از سایر کشورها به ترکیه وارد می شوند و توسط کارخانه‌های قهوه ترک در ترکیه در اندازه‌ها و شکل‌های مناسب آسیاب شده و برای استفاده در اختیار مردم قرار می گیرند. اکثر قهوه‌ها از کشورهای یمن و روسیه به ترکیه وارد می شوند زیرا مناسب‌ترین نوع قهوه برای دم کردن قهوه ترک هستند.

بهترین برندهای قهوه ترک

قهوه محمت افندی (Mehmet Efendi)

این برند قهوه به عنوان قدیمی‌ترین برند قهوه حاضر در ترکیه، در سال ۱۸۷۱ توسط محمت افندی در ترکیه افتتاح شد. این کارخانه که از دانه‌های قهوه کشورهای عربی استفاده می کند، دارای تولیدات انواع قهوه است اما قهوه ترک این کارخانه بسیار مشهور است و صادرات جهانی نیز دارد.

دنیای قهوه (Kahve Dünyası)

برای اولین بار در سال ۲۰۰۴، این برند به عنوان یک فروشگاه قهوه در استانبول شروع به کار کرد. سپس به دلیل ارائه کالاهای مرغوب توانست به سرعت پیشرفت کند و خود شروع به تولید قهوه و محصولات مربوط به قهوه کرد. اکنون نیز بیش از هزار نوع محصول را روانه بازار می کند که قهوه ترک نیز جزو مهمی از آن است.

قهوه ترک ابراهیم بی (İbrahim Bey Türk Kahveleri)

این برند قهوه که حدود ۲۰ سال است مشغول تولید قهوه است، امروزه یکی از پرطرفدارترین برندهای قهوه است. این کارخانه برای تولید محصولات خود از انواع دانه‌های قهوه از نقاط مختلف جهان استفاده می کند و دلیل شهرت آن نیز همراه کردن قهوه با عطر و طعم‌های دیگر مانند پرتقال، وانیل، کارامل و… است.

فستیوال قهوه در ترکیه

سالانه فستیوال‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های زیادی با مضمون قهوه در سراسر شهرهای ترکیه برگزار می شود. این فستیوال‌های که میزبان افرادی از بسیاری از کشورهای جهان می شوند، بسیار مورد استقبال مردم قرار می گیرند. همین مسئله باعث شده است سالانه بیش از ۱۰ فستیوال بزرگ و رسمی در ترکیه برگزار شود. مهمترین این جشنواره‌ها،‌ فستیوال قهوه استانبول (İstanbul Kahve Festivali)،‌ فستیوال قهوه آناکارا (Ankara Kahve Festivali) و فستیوال بزرگ کافکس در استانبول (Coffex İstanbul) است که با خرید بلیط‌ می توان در این فستیوال‌ها شرکت کرد.

روش تهیه قهوه ترک

میزان قهوه مورد نیاز برای ۱ نفر

ترک‌ها بر طبق عادت دارای ۳ نوع قهوه ترک هستند، ساده، نیمه شیرین و شیرین و قبل از دم کردن آن حتما از طرف مقابل نوع قهوه مرد نظر را می پرسند. قهوه ساده دارای شکر نیست، قهوه نیمه شیرین دارای ۲ قاشق چایخوری و قهوه شیرین دارای ۳ قاشق چایخوری شکر است. برای هر فنجان قهوه می بایست ۱ فنجان آب و ۱ قاشق مرباخوری قهوه را در داخل جازوه یا همان قهوه‌جوش قرار داد.

روش تهیه

سپس باید آن را به خوبی هم زد تا کاملا مخلوط شود. بعد از آن باید قهوه را در شعله بسیار کم قرار داد و منتظر جوشیدن آن شد. هرچقدر از شعله کمتر استفاده شود، لذت بیشتری در قهوه به وجود خواهد آمد. سپس باید کف به وجود آمده را در تمامی فنجان‌ها پخش کرد و پس از آن دوباره باید منتظر شد تا قهوه برای بار دوم بجوشد. قهوه اکنون آماده است و با تقسیم میان فنجان‌ها می توان آن را نوشید.

چرا در کنار قهوه ترک آب می نوشند؟

طبق عادت و رسم موجود در آداب قهوه خوری،‌ ترک‌ها همراه با قهوه یک استکان کوچک آب نیز قرار می دهند. البته برخلاف باور بیشتر افراد، آب برای نوشیدن بعد از خوردن قهوه نیست بلکه برای نوشیدن قبل از خوردن قهوه برای تمیز کردن دهان است تا طعم لذت‌بخش قهوه بیشتر حس شود. این عادت از همان زمان‌های ابتدایی ورود قهوه به ترکیه اجرا می شود و به عنوان یک رسم قبول شده است.