روابط دو همسایه قدیمی، یونان و ترکیه

همانطور که می دانیم، روابط سیاسی یک کشور تاثیر مستقیم در اقتصاد، صنعت، تجارت و سایر فعالیت های آن کشور دارد. برای همین مطالعه روابط یک کشور با سایرین بخصوص همسایه های خود خالی از لطف نخواهد بود و می تواند اطلاعات زیادی را در مورد کشور مورد مطالعه به ما بدهد. در این مقاله نیز رابطه بین دو کشور یونان و ترکیه را در طول تاریخ و در زمان حال بررسی خواهیم کرد.

اگر شخصی اطلاعاتی در مورد تاریخ به خصوص تاریخ منطقه داشته باشد، قطعا در مطالعات خود با روابط بین یونان و ترکیه در طول تاریخ روبرو شده است. این دو کشور که می توان گفت از همان ابتدای پیدایش تمدن ها همسایه یکدیگر بوده اند، داستان و ماجراهای بسیار زیادی را با یکدیگر به ثبت تاریخ رسانده اند. مشهورترین اتفاق بین این دو کشور جنگ آنها در اوایل قرن بیستم بود که به آن خواهیم پرداخت. می توان گفت این دو کشور در طول تاریخ حتی در زمان هایی که هیچ جنگ و اختلافی نیز بین آنها نبود روابط چندان خوشایندی مانند روابط تجاری، گردشگری و یا اجتماعی با یکدیگر نداشته اند.

فتح استانبول، سقوط قسطنطنیه

در سال ۱۴۵۳، سلطان محمد فاتح یا همان سلطان محمد دوم، پادشاه عثمانی با انجام لشکر کشی عظیمی به قلب امپراطوری روم شرقی، قسطنطنیه (استانبول کنونی)، توانست حکومت کنستانتین یازدهم را با محاصره ای ۵۳ روزه از ۶ آوریل تا ۲۹ می همان سال شکست دهد و به حکومت ۱۱۰۰ ساله بیزانس پایان داد. سلطان محمد فاتح پس از آن قسطنطنیه را به عنوان پایتخت عثمانی برگزید و مرزهای کشورش را تا اواسط اروپای کنونی پیش برد.

در سال ۲۰۱۲ فیلم فتیح ۱۴۵۳ با بازی بازیگران مشهوری همچون ابراهیم چلیکول ساخته شد که توانست فروش خوبی را در سینماهای ترکیه و چندین کشور جهان داشته باشد. تماشای این فیلم نیز می تواند اطلاعات بسیاری زیادی را به مخاطبین بدهد.

جنگ ترکیه و یونان در سال های ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۲

پس از پایان جنگ جهانی اول، پس از ده ها سال سکوت و آرامش تنش بین دو کشور یونان و ترکیه دوباره شدت گرفت. این تنش ها باعث بروز جنگ در منطقه شد که بعدها به جنگ آسیای صغیر شهرت پیدا کرد. این جنگ که در حدود سه سال به طول انجامید، توسط فرمانده ارتش ترکیه، مصطفی کمال پاشا که بعد ها با نام آتاتورک شناخته شد خاتمه یافت. حاصل این جنگ پایان امپراطوری عثمانی و تشکیل جمهوری ترکیه بود. مرزهای ترکیه کنونی از همان سال ها تا به امروز ثابت مانده است.

قبرس، وطن کوچک

در سال ۱۹۷۴، ارتش ترکیه با ترتیب دادن عملیات نظامی بزرگی تحت عنوان عملیات آتیلا، با هدف نجات ترک های ساکن قبرس به جزایر قبرس حمله کرد. حاصل این حمله به دست آوردن ۳۸ درصد از خاک قبرس و خروج قومیت های یونانی از آن منطقه بود. در سال ۱۹۸۳ قومیت های ترک قبرس با نام دولت فدراتیو ترک قبرس اعلام استقلال کردند و کشور ترکیه اولین و آخرین کشوری بود که استقلال آنها را به رسمیت شناخت. پس از آن زمان رفت و آمد بین مردم ساکن ترکیه و مردم ساکن قبرس بیشتر شد و حتی بسیاری از سرمایه داران ترک در جزایر قبرس شروع به سرمایه گذاری کردند. در طی زمان قبرس در بین مردم ترکیه  وطن کوچک نام گرفت و اکنون نیز یکی از جاذبه های توریستی منطقه به شمار می رود.

مشکلات و مسائل موجود بین ترکیه و یونان

امروزه روابط بین این دو کشور مانند قرن های قبل چندان آشفته نیست و فقط تنش هایی بین این دو کشور وجود دارد که آن هم عمدتا به دو دسته تقسیم می شود. مشکل اول مربوط به کشور خودمختار قبرس است. با در دست گرفتن قسمتی از خاک قبرس توسط ترکیه و همچنین با توجه به اسکان اقلیت های یونانی در خاک قبرس، مشکلاتی همچون  ممنوع الورود بودن اتباع یونانی به قسمت ترک قبرس، منع خرید و فروش بین این دو قسمت و مشکلاتی از چنین قبیل علت اصلی کشمکش های این دو کشور است. مسئله بعدی نیز مربوط به دریای اژه است. پس از امضای پیمان صلح لوزان در سال ۱۹۲۳ و با توجه به مهم بودن این دریا به دلیل ارتباط مستقیم آن با کشورهای اروپایی، درگیری هایی بین ترکیه و یونان رخ داد. یونان با هدف ایجاد راه دریایی با ایتالیا در تلاش بود تا درصد سهم خود را از دریای اژه افزایش دهد، اما با امضای پیمان لوزان توسط ترکیه، تمام تنگه های قسمت های شمالی این دریا جزو خاک ترکیه به شمار رفت و امکان تجارت و ارتباط یونان توسط راه دریایی با ایتالیا مشروط به اجازه ترکیه شد.

مسائل موجود پیرامون راه ها

گرچه امروزه روابط سیاسی بین دو کشور چندان هم آشفته نیست و می توان گفت هر دوی آنها به ناچار پرچم صلح خود را برافراشته اند اما ضربات بزرگی که در تاریخ این دو کشور به یکدیگر وارد کرده اند به  طور کامل از طرف هیچکدام از آنها بخشیده نشده است. همین کینه تاریخی با وجود صلح فعلی باعث ایجاد محدودیت ارتباطی بین مرزهای دو کشور شده است. این دو کشور راه های هوایی خود را نسبت به عبور هواپیماهای یکدیگر محدود کرده اند. این مسئله به دلیل مهم بودن موقعیت جغرافیایی ترکیه و همچنین داشتن دو عدد از فرودگاه های برتر جهان، ترکیه را کمی آزار می دهد همچنین محدودیت های امکان ارتباط دریایی نیز با توجه به اختلافات دریای اژه هر دو کشور را تحت تاثیر قرار می دهد.

نظر مردم دو کشور به یکدیگر

با کمی جستجو در وب و مطالعه نظرات مردم دو کشور متوجه خواهیم شد مردم این دو کشور چندان با یکدیگر مشکلی ندارند. آنها ارتباط های خوبی را با یکدیگر برقرار می کنند و سیاست دولت مردان هر دو کشور چندان مردم را تحت تاثیر قرار نمی دهد. حتی مجری و تهیه کنند معروف ترک، آجون ایلیجالی (Acun ilicali) نیز در سال ۲۰۱۹ برنامه تلوزیونی مشهور خود، Survivor را در جهت اثبات ارتباط خوب و صلح طلبانه مردم دو کشور بین دو کشور ترکیه و یونان انجام داد به طوری که دو تیم، یکی از ترکیه و دیگری از یونان برای ماه ها با یکدیگر بدون داشتن هرگونه مشکلی رقابت کردند.

برای مشاهده سایر مقالات کوتاه و مفید درباره ترکیه از وبسایت اطلاعات جامع ترکیه دیدن فرمایید.