بیوگرافی خواننده مشهور، احمد کایا

احمد کایا

در این مقاله قصد داریم زندگی و فعالیت های هنری خواننده و آهنگساز بسیار مشهور و پرطرفدار احمد کایا (Ahmet Kaya) را در زمینه موسیقی سنتی و حماسی ترکیه بررسی کنیم. احمد کایا یکی از خواننده های ترکیه است که عشق فراوان به وطنش به شهرت و محبوبیتش افزوده است و وی طی سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ با آلبوم ها و کنسرت های بی نظیرش طرفدار هایی بدست آورد. پس از مرگش نیز چیزی از محبوبیتش کاسته نشده است و هنوز هم در ترکیه نامش زنده و محبوب است. کایا از طرف پدرش کرد بود و علاقه ای که به کرد ها و زبان کردی داشت نیز در محبوبیتش تاثیر زیادی داشته است.

زندگی احمد کایا

احمد در سال ۱۹۵۷ به عنوان پنجمین فرزند خانواده ای در شهر ملطیه (Malatya) متولد شد. پدرش در آن زمان در یک کارخانه کار می کرد. احمد کایا دوران ابتدایی خود را در ملطیه گذراند و در ۶ سالگی با موسیقی را با ساز باغلاما شروع کرد٬ باغلامایی که پدرش برایش هدیه داده بود. کایا بعضی مواقع از درس هایش عقب می ماند و در یک مغازه نوارفروشی شروع به کار کرد. احمد و خانواده اش در سال ۱۹۷۲ به دلیل وضع اقتصادی خانواده اش به منطقه کوجامصطفی پاشا (Kocamustafapaşa) استانبول مهاجرت کردند و احمد کایا ترک تحصیل کرد. احمد کار های متنوعی به عنوان فروشنده و شاگرد انجام داد.

احمد کایا در کنار فعالیت های هنری دیگر در زمینه هنر فولکلور در مراسم های مختلف باغلاما می زد. کایا در مراسمی در دانشگاه بغازیچی (Boğaziçi Ünivesitesi) با روهی سو (Ruhi Su) آشنا شد و قطعه مخصوص محل (Mahsus Mahal) از او را اجرا کرد. احمد در سال ۱۹۷۸ خدمت سربازی اش را شروع کرده بود و پس از اتمام سربازی با امینه کایا ازدواج کرده بود و در سال ۱۹۸۲ اولین فرزندش چیدم (Çiğdem) متولد شد. بعد ها که احمد کایا به دلیل بیکاری مشکلات اقتصادی داشت٬ همسرش از او جدا شد.

اولین فعالیت های حرفه ای احمد کایا

احمد کایا پس از تلاش های فراوان توانست آلبوم گریه نکن فرزندم (Ağlama Bebeğim) را در سال ۱۹۸۴ منتشر کند و در همان زمان ها نیز کنسرت کوچکی در سالن تئاتر شان استانبول (İstanbul Şan Tiyatrosu) برگزار کرد. در همان سال ۱۹۸۴ این آلبوم جمع آوری شد ولی بعد ها دوباره مجوز پخش داده شد. آلبوم دومش را نیز با نام زندگی با درد ها (Acılara Tutunmak) در سال ۱۹۸۵ منتشر کرد. صاحب استودیویی که این آلبوم را منتشر کرده بود یعنی سزر باغجان (Sezer Bağcan)٬‌ احمد را با گلتن هایال اوغلو (Gülten Hayaloğlu) آشنا کرد.

احمد و گلتن دو پس از انتشار آلبوم Acılara Tutunmak ازدواج کردند. گلتن شعری را از نوزات چلیک (Nevzat Çelik) که و محکوم به اعدام بود و در زندان با گلتن آشنا شده بود به احمد داد و آلبوم قطعه شفق (Şafak Türküsü) با شعر های نوزات و قطعات احمد در سال ۱۹۸۶ منتشر شد. در همان سال آلبوم لحظه ای می رسد (An Gelir) را نیز ساختند. ملیس (Melis) دختر احمد و گلتن نیز در سال ۱۹۸۷ متولد شد. برادر گلتن یعنی یوسف هایال اوغلو (Yusuf Hayaloğlu) نیز شاعر بود و احمد پس از آشنایی با گلتن با یوسف و شعرهایش آشنا شد.

احمد کایا و یوسف هایال اوغلو

احمد و یوسف از سال ۱۹۷۸ شروع به همکاری کردند و آلبوم سیاستمدار خسته (Yorgun Demokrat) که بیشتر شعر هایش متعلق به هایال اوغلو است نیز در همین سال منتشر شد. در سال ۱۹۸۸ نیز آلبوم اعتراض می کنم (Başkaldırıyorum) منتشر شد. شعر های دو قطعه از این آلبوم نیز متعلق به هایال اوغلو است و شعر های بقیه قطعات از آثار  شاعران مشهور هستند. اکثر شعر های آلبوم گل خوشبو (İyimser Bir Gül) نیز متعلق به یوسف هایال اوغلو است. این آلبوم در سال ۱۹۸۹ ساخته شد.

ادامه فعالیت ها و آلبوم های احمد کایا

آلبوم رسیتال ها ۱ (Resitaller-1) نیز در ۱۹۸۹ منتشر شد٬ قطعات این آلبوم فقط شامل صدای باغلاما و خواننده بود و سری دوم این آلبوم نیز در سال ۱۹۹۰ منتشر شد. در اکتبر ۱۹۹۰ آلبوم دیوار عشق (Sevgi Duvarı) منتشر شد. شعر های این آلبوم نیز از آثار مشهور تهیه شده بود. آهنگ هایم برای کوه هاست (Şarkılarım Dağlara) آلبومی بود که با چاپ ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بندرول رکورد زمان را شکست. اما بعد ها به بهانه شعر های نامناسب این آلبوم جمع آوری شد و برای اجرای قطعاتش در کنسرت ها مجوز صادر نشد. علاوه بر این ها کایا آلبوم های دیگری نیز تا آخر عمرش ساخته است.

موسیقی فیلم و برنامه تلویزیونی قایق بخار داداش احمد

موسیقی فیلم های رمضان تاتار (Tatar Ramazan) و رمضان تاتار در تبعید (Tatar Ramazan Sürgünde) که در سال های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ ساخته شدند توسط احمد کایا ساخته شدند. برنامه تلویزیونی قایق بخار داداش احمد (Ahmet Abi’nin Vapuru) را نیز احمد کایا به کمک گلتن کایا (هایال اوغلو) و یوسف هایال اوغلو در سال ۱۹۹۴ ساخت. این برنامه که در کانال D ترکیه (Kanal D) پخش می شد فقط ۱۳ هفته پخش شد و بعد تولیدش متوقف شد.

سبک موسیقی احمد کایا

سبک کار های احمد کایا را نمیتوان به طور دقیق پاپ، موسیقی فولکلور ترکیه (Türk Halk Müziği) یا آرابسک (Arabesk) در نظر گرفت و به همین دلیل موسیقی او به موسیقی حماسی (Özgün Müzik) منحصر به احمد کایا شهرت یافته است. کایا خودش مخالف این بود که کارهای او را موسیقی اعتراضی (Protest) بنامند. در کل ۲۲ آلبومی که ساخت یک قطعه کردی با نام کاروان وجود دارد. وقتی احمد کایا با روهی سو دیدار کرده و در نزد او ساز زده بود٬‌ روهی سو گفته بود باغلاما را نباید اینگونه شدید و با عصبانیت نواخت. سال های بعد احمد کایا در یکی از کنسرت هایش در خطاب به حرف روهی سو گفت :«اینگونه هم می شود باغلاما زد».

مرگ احمد کایا

احمد کایا در پاریس مشغول ضبط آلبوم خداحافظ چشمانم (Hoşcakalın Gözüm) بود که در تاریخ ۱۶ نوامبر سال ۲۰۰۰ در خانه اش در پاریس در اثر سکته قلبی درگذشت. جنازه احمد کایا در تاریخ ۱۷ نوامبر ۲۰۰۰ در قبرستان پر-لاشز (Cimetière du Père-Lachaise) به خاک سپرده شد و بیش از ۳۰ هزار نفر در مراسم تشییع جنازه اش شرکت کردند.

پس از مرگ احمد کایا

پس از مرگ احمد کایا نیز صد ها جایزه فرهنگی هنری به او تعلق گرفته است. در سال ۲۰۰۲ آلبومی از قطعات احمد کایا با عنوان گوش کن کشور عزیزم (Dinle Sevgili Ülkem) با خوانندگی ۲۰ هنرمند معروف ساخته شد. در سال ۲۰۰۳ مزارش در قبرستان پر-لاشز بازسازی شد و در سال ۲۰۰۹ و در زمان حکومت آک پارتی (AK Parti) نیز پیشنهاد انتقال مزار احمد کایا از پاریس به ترکیه مطرح شد اما هنوز مزارش در پاریس قرار دارد. در مراسمی در سال ۲۰۱۳ که از طرف ریاست جمهوری برگزار می شد، جایزه بخش موسیقی به احمد کایا تعلق گرفت. احمد کایا در هر فرصت مناسب می گفت :«الان مرا درک کنید،‌ نه پس از مرگم».